مهندسی مکانیک گرایش طراحی جامدات
در سال ۱۳۳۶ هجری شمسی و مصادف با تاسیس دانشکده پلی تکنیک تهران دانشکده مهندسی مکانیک هم شروع به کار کرد و در سال ۱۳۴۰ اولین فارغ التحصیلان این رشته توانستند مدرک بگیرند. ابتدا مهندسی مکانیک و برق یکی بودند که به آن الکترو مکانیک گفته می شد و بعد از چهل سال از همدیگر جدا شدند و رشته های مجزا را تشکیل دادند ولی با پیشرفت صنعت هر کدام از آنها از همدیگر جدا شدند و به گرایش های مختلف تقسیم شدند که در این قسمت به معرفی گرایش طراحی جامدات میپردازیم.
کاربرد و زیر شاخه ها:
رشته مهندسی مکانیک دروس کاربردی زیادی دارد که کلا افراد این رشته باید بتوانند در ریاضیات دیفرانسیل پیچیده و تجسم فیزیکی قدرتمند باشند و همینطور واحدهای کارگاهی و فعالیت در واحدهای تولیدی نیز در این رشته وجود دارد که افراد باید در آن ها توانمند باشند.
برای اینکه در رشته های دانشگاهی مخصوصا رشته های مهندسی بتوانیم موفق باشیم باید به این رشته ها علاقه داشته باشیم و در کنار داشتن علاقه ، درس های اساسی این رشتهها را هم تقویت کنیم به طور مثال در این رشته درسهای اساسی پایه در بخش مکانیک، ریاضی، فیزیک، شیمی و رسم فنی باید خیلی قوی باشند و همچنین افراد باید هوش خوبی داشته باشند و روحیه مناسبی برای انجام فعالیتهای این رشتهها داشته باشند.
گرایش جامدات:
گرایش مکانیک جامدات از زیر شاخه های اصلی مهندسی مکانیک است که در این رشته رفتار مواد جامد تحت اثر بارگذاری های خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. بار گذاری خارجی که از آن ثابت شود می تواند نیروی مکانیکی، نیروی حرارتی و الکتریکی ترکیب اینها باشد. رفتار مواد با توجه به میزان بارگذاری میتواند متفاوت باشد به طور مثال اگر تغییر شکل ایجاد شود و این تغییر شکل بعد از اینکه نیروی خارجی برداشته می شود به حالت اول برگردد به این نوع تغییر شکل« الاستیک »میگویند. ولی اگر تغییر شکل به حدی باشد که با اضافه کردن نیروها بیشتر شود اما با برداشتن آن به حالت اول بر نگردد به این تغییر شکل «پلاستیک» می گویند که روابط خاصی در رفتارهای متفاوت وجود دارد.
این گرایش در مقاطع بالاتر طراحی کاربردی نامیده می شود که هدف آن تربیت متخصصانی است که بتوانند در مراکز تولید و کارخانه ها اجزاء و مکانیزم ماشین آلات مختلف را طراحی کنند. درس های این رشته شامل دروس نظری، آزمایشگاهی، کارگاه و پروژه و کارآموزی است..
مهندس طراحی جامدات باید با همه نیروها و گشتاورهائی که به اعضای ماشین وارد می شود آشنا باشد . آنها را بررسی کند و بهترین قطعه را تولید کند. این گرایش به طراحی ماشین آلات و اجزای آن ها می پردازد. بدانید که دو گرایش طراحی جامدات و حرارت و سیالات در رشته مکانیک فقط ۲۰ واحد درسی متفاوت با یکدیگر دارند و به همین دلیل میتوان گفت که فارغالتحصیلان این رشته میتوانند بازار کار نسبتا مشترکی داشته باشند. دروس این دوره شامل دروس نظری، آزمایشگاهی، کارگاه و پروژه و کارآموزی است.
فارغالتحصیلان این رشته قادرند در کارخانجات مختلفی مثل خودروسازی، صنایع نفت، ذوب فلزات و صنایع غذایی و غیره مشغول به کار شوند و برای این دوره امکان ادامه تحصیل تا سطح کارشناسی ارشد و دکتری در داخل یا خارج از کشور وجود دارد. موفقیت این افراد در گرو تسلط بر دروس جبر و مثلثات، هندسه، فیزیک و مکانیک و همچنین آشنایی و تسلط آنان به زبان خارجی است. دروس مقاومت مصالح، طراحی و دینامیک از مهمترین درس های این رشته است و برای این رشته بازارکار خوبی وجود دارد.
کاربرد و زمینه فعالیت گرایش مهندسی مکانیک جامدات:
این گرایش در همه ی صنایع سهم دارد. مثلا در صنایع خودروسازی، هوافضا، دریانوردی، نظامی، نیروگاهی، ساختمان سازی، لوازم خانگی و …. به طور مستقیم و در برخی دیگر مانند صنایع پتروشیمی، پزشکی، داروسازی، هسته ای و … به طور غیرمستقیم،سهم این گرایش مشهود است.
نقش یک مهندس مکانیک در صنایع هوافضا جهت تولید یک محصول به شرح زیر است:
مطالعه و شناخت مساله و ارائه راه حل عملیاتی
فرآیند طراحی محصول اعم از طراحی مفهومی ، طراحی اولیه و طراحی دقیق
طراحی و تامین تجهیزات ، ماشین آلات و روش های تولید محصول با در نظر گرفتن پارامتر هزینه
تست و ارزیابی محصول تولیدی بر اساس استاندارد های مربوطه
تهیه تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز صنعت
تفاوت گرایش جامدات با دیگر گرایش های مهندسی مکانیک:
گرایش جامدات بابقیه گرایش های مهندسی مکانیک تفاوت هایی دارند که از جمله این تفاوت ها این است که در گرایش جامدات به طراحی سازه و تجهیزات می پردازیم، در مقابل آن بارگذاری خارجی مقاومت از خود نشان می دهد. وقتی که سازه در برابر بارگذاری خارجی از خود مقاومت نشان می دهد با عنوان تنش شناخته میشود که به صورت نیرو بر واحد سطح تعریف می شود که لازم است بگوییم گرایش های دیگری مثل گرایش سیالات به بررسی مطالعه رفتاری مواد میپردازند که مقاومت در مورد بارگذاری خارج از خودشان نشان نمیدهند . گرچه گرایش ساخت و تولید هم که با تجهیزات و قالب های مواد سر و کار دارد.
نرم افزارهای مورد استفاده در گرایش جامدات:
نرم افزار های مورد استفاده در حوزه جامدات را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود:
الف) نرم افزارهای مدلسازی
قابلیت های مهم این نرم افزارها شامل مدلسازی، مونتاژپذیری و نقشه کشی است. مهترین و پرکاربردترین آنها به این ترتیب می باشد:
CATIA
SOLIDWORKS
AUTOCAD
WORKING MODEL
ب) نرم افزارهای تحلیل
شبیه سازی و مطالعه رفتاری سازه مورد مطالعه از ویژگی های مهم این نرم افزار ها می باشد که مهمترین آنها عبارتند از:
ABAQUS
ANSYS WORKBENCH
HYPERWORK
LS DYNA
NASTRAN
ADAMS
MATLAB
MATHEMATICA
MAPLE
بازار کار مهندسان مکانیک گرایش جامدات:
هم اکنون که با گرایش جامدات مهندسی مکانیک آشنا شدید بهتر متوجه میشوید که این رشته میتواند در صنایع مختلف بازار کار مناسبی را داشته باشد به طوری که این رشته با همه صنایع در ارتباط هست و زمینه فعالیت آن بسیار گسترده است که از جمله آنها میتوان به مواردی همچون طراحی وسایل، تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنایع مختلف مثل خودروسازی، هواپیمایی، نیروگاهها، پالایشگاهها و … اشاره کرد. با ظهور فناوریهای جدید مثل رباتیک و فناوری نانو ، عرصه ای جدید برای مهندسان مکانیک فراهم شده است که موجب بهتر شدن بازار کار آن ها گردیده است .
درآمد و حقوق:
حقوقی که مهندسین مکانیک دریافت میکنند در بخشهای خصوصی بسیار متفاوت است. هر شرکتی با توجه به هدفی که دنبال میکند و نوع پروژه ای که تعریف می کند، دستمزد متفاوتی را برای افراد مشخص میکند که این دستمزد اصولا ارتباط با سابقه کار، میزان تحصیلات و توانایی افراد دارد.
طبق آخرین آمار یک مهندس مکانیک که به عنوان کارشناس در حوزه های مختلف شاغل می شود به طور میانگین بین ۸۰۰۰۰۰ تومان تا ۴۰۰۰۰۰۰ تومان حقوق می گیرد و اگر این افراد کارآفرین باشند و کار مستقلی در حوزه تخصصی خود ، راه اندازی کرده باشند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.