رشته شنوایی سنجی
همان طور که می دانید از کم هزینه ترین راه ها جهت حفظ سلامت یک جامعه پیشگیری است. رشته شنوایی سنجی یکی دیگر از رشته های گروه علوم پزشکی است که با استفاده از آزمون های غربالگری شنوایی و دیگر موارد، از بروز مشکلات مربوط به ناحیه گوش جلوگیری می کند. در این مطلب به معرفی رشته شنوایی سنجی از زیر گروه تجربی می پردازیم.
ماهیت رشته شنوایی سنجی (شنوایی شناسی):
کاهش شنوایی با افزایش سن همراه است اما می تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد. طبق مطالعه پزشک در خانواده آمریکایی ، حداقل ۲۵ درصد از افراد بالای ۵۰ سال دچار کم شنوایی هستند و ۵۰ درصد از افراد بالای ۸۰ سال آن را تجربه می کنند. یکی از روش های تست کاهش شنوایی استفاده از شنوایی سنجی است.
شنوایی شناسی شاخه ای از علم است که با اختلالات مربوط به شنوایی و تعادل روبرو می شود. شنوایی شناسانی حرفه ای هستند که در درجه اول مراقبت های بهداشتی را برای این اختلالات ارائه دهند. متداول ترین وظیفه آنها تأیید اختلالات شنوایی و تجویز سمعک برای آنها است. با این حال ، تخصص شنوایی شناسی فقط به اختلالات شنوایی محدود نمی شود و مسائل دیگری را زیر نظر می گیرد.
هدف از شنوایی سنجی بررسی عملکرد شنوایی شما است. شدت و صوت صداها و سایر موارد مربوط به عملکرد گوش داخلی را نیز آزمایش می کند. پزشک متخصص در تشخیص و درمان کم شنوایی به عنوان متخصص شنوایی شناسی، آزمایش را انجام می دهد.
تست شنوایی سنجی انجام می شود تا مشخص شود چقدر خوب می توانید بشنوید. این ممکن است به عنوان بخشی از غربالگری روزمره یا در پاسخ به کاهش شنوایی قابل توجه انجام باشد. تست های شنوایی سنجی نیازی به آمادگی خاصی ندارد. تنها کاری که باید انجام شوند این است که دستورالعمل های شنوایی را به بیمار توضیح دهید و او انجام دهد. شنوایی سنج غیر تهاجمی است و خطری ندارد.
دلایل عمده کم شنوایی شامل موارد زیر است:
- نقائص هنگام تولد
- عفونت مزمن گوش
- شرایط ارثی ، مانند اتواسکلروز، که وقتی رشد غیرطبیعی استخوان رخ می دهد، مانع از عملکرد صحیح ساختار داخل گوش می شود.
- صدمه به گوش
- بیماری های گوش داخلی ، مانند بیماری مینیر یا بیماری خود ایمنی در گوش داخلی
- قرار گرفتن در معرض منظم سر و صداهای بلند
- پرده گوش شکسته
شنوایی شناسان در چه شرایطی می توانند کمک کنند؟
دامنه شنوایی شناسی برای طیف وسیعی از اختلالات کاربرد دارد. این اختلالات ممکن است در نوزادان، کودکان، بزرگسالان یا سالمندان مشاهده شود. در زیر برخی از شرایط اولیه وجود دارد که یک متخصص شنوایی می تواند به فرد کمک کند:
- ناتوانی شنوایی
شدت آن می تواند بسته به شرایط گوش (هایی) که در آن قرار دارد ، متفاوت باشد. استفاده از سمعک ها به شنیداری اجازه می دهد تا دقیقاً میزان صدمه شنوایی را که فرد از آن رنج می برد، تشخیص دهد. متخصص شنوایی دلیل کم شنوایی را مشخص کرده و سپس یک راه حل یا درمان احتمالی برای این بیماری ارائه می دهد.
- تقویت شنوایی
اولین روش برای مقابله با کم شنوایی استفاده از سمعک برای تقویت صداهای اطراف فرد است. انواع مختلفی از دستگاههای گوش شنوایی کمکی در بازار موجود است و راه حل مناسب برای مشکل شنیداری بر عهده متخصص شنوایی خواهد بود.
- اختلالات پردازش شنوایی
این اختلالات صداهایی است که در پردازش مغز شنیده می شوند. شنوایی شناسی می تواند میزان صداها و فرکانس های شخص را اندازه گیری کند. محدوده طبیعی مشخص شده ای برای شنوایی انسان وجود دارد و افراد دارای مشکل این محدوده طبیعی راکم دارند. مغز همچنین ممکن است در تمایز بین صداهای گفتاری و غیر گفتاری مشکلاتی داشته باشد. تعداد بالایی از آزمایش های شنوایی شناسی برای مشخص کردن چنین مشکلاتی وجود دارد.
- وزوز گوش
این با صدا یا صدای زنگ در گوش مشخص می شود. علائم اصلی صدای وزوز یا سوت زدن است که شدت کم دارد و در طول روز فرد حس می کند. این می تواند یک وضعیت بسیار نگران کننده و ناراحت کننده باشد. دلایل متعدد ممکن برای وزوز گوش وجود دارد و یک متخصص شنوایی می تواند به کاهش اثرات آن بر روی فرد کمک کند.
- اختلال صدا بیزاری
افزایش حساسیت به صداهای روزمره در محیط عادی که به Hyperacusis معروف است. اما میسوفونیا به حساسیت انتخابی به صداهای تکراری کوچک اشاره دارد. علائم مانند این است که صداهای زیاد مانند تلویزیون که بسیار زیاد باشد فرد را به هم می ریزد.
- اختلالات تعادل
این مورد هنگامی ایجاد می شود که تعادل گوش داخلی مختل شود. این بیماری شامل سرگیجه است. درواقع سرگیجه بالقوه ناشی از عفونت گوش یا تروما ایجاد می شود.
توانایی های موردنیاز برای ورود به رشته شنوای سنجی:
این حرفه بسیار حساس است و دارا بودن مهارت دقت از اصلی ترین مهارت های یک شنوایی سنج است. این دانشجویان باید به مباحث فیزیک، فیزیولوژی و تشریح علاقه مند باشند. از دیگر مهارت های مودنیاز برای این کارشناسان می توان به حفظ آرامش در شرایط بحرانی، ارائه مشاوره خوب، دقت و توجه به جزئیات، مهارت انجام کارهای تیمی، مهارت ارتباطی خوب، توانایی ایجاد انگیزه در بیماران برای دنبال کردن برنامه توانبخشی، تسلط به زبان انگلیسی اشاره کرد.
معرفی دروس رشته شنوایی سنجی در مقطع کارشناسی:
این رشته در مقطع کارشناسی دارای ۱۳۰ واحد درسی است. این رشته دارای ۲۲ واحد دروس عمومی، ۲۴ واحد دروس پایه و ۶۲ واحد دروس اختصاصی و ۲۲ واحد دروس کارآموزی است.
الف – دروس عمومی رشته شنوایی شناسی
مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، ادبیات فارسی، زبان عمومی، جمعیت و تنظیم خانواده، تربیت بدنی ۱و۲.
ب – دروس پایه رشته شنوایی شناسی
فیزیک صوت، بهداشت عمومی، روانشناسی عمومی، فیزیولوژی عمومی، آناتومی و فیزیولوژی مغز و اعصاب، آناتومی عمومی با تاکید بر سر و گردن، ضروریات بافت شناسی و آسیب شناسی، اصول توانبخشی، بیوشیمی، رادیولوژی سر و گردن، ژنتیک در پزشکی، بیماری های مغز و اعصاب، بیماری های کودکان.
ج – دروس اختصاصی رشته شنوایی شناسی
آناتومی و فیزیولوژی دستگاه شنوایی و تعادل، رشد طبیعی زبان و گفتار، آکوستیک و سایکوآکوستیک، مبانی علم شنوایی، اختلالات زبان و گفتار، تجهیزات شنوایی و اصول کالیبراسیون آنها، ارزیابی تکمیلی شنوایی، کاربرد داروشناسی در شنوایی شناسی، آزمون های فیزیولوژیک شنوایی ۱و۲، بیماریهای گوش و حلق و بینی و روش های درمانی، اصول و مبانی شنوایی شناسی توانبخشی، زبان آموزی به افراد کم شنوا، آزمون های رفتاری سیستم مرکزی شنوایی، ارزیابی تجویز و تنظیم وسایل کمک شنوایی و ارتباطی، زبان انگلیسی تخصصی، شنوایی شناسی صنعتی، شنوایی شناسی کودکان، تربیت شنوایی، مدیریت در شنوایی شناسی، قالب گیری، شنوایی شناسی بالینی، سمینار در شنوایی شناسی.
د – دروس کارآموزی رشته شنوایی شناسی
کارآموزی ارزیابی شنوایی بزرگسالان ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶، کارآموزی در درمانگاهENT کارآموزی ارزیابی، تجویز و تنظیم وسایل کمک شنوایی و ارتباطی ۱ و ۲ و ۳، کارآموزی ارزیابی شنوایی کودکان ۱ و ۲ و ۳، کارآموزی غربالگری شنوایی نوزادان و کودکان، کارآموزی ارزیابی وزوز و سیستم مرکزی شنوایی، کارآموزی تربیت شنوایی ۱و ۲کارآموزیENG و ERA.
گرایش های رشته شنوایی شناسی در مقطع کارشناسی
رشته شنوایی شناسی در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمی باشد و دانشجویان در مقاطع بالاتر می توانند نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند.
گرایش های رشته شنوایی شناسی در مقطع کارشناسی ارشد
دانشجویان دارای مدرک کارشناسی رشته شنوایی شناسی علاوه بر رشته شنوایی شناسی، با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد می توانند در رشته های شنوایی شناسی، اپیدمیولوژی، رشته زیست فناوری پزشکی اقتصاد بهداشت، آمار زیستی، ارزیابی فناوری سلامت، انفورماتیک پزشکی، فناوری اطلاعات سلامت، مدیریت توانبخشی، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، مهندسی پزشکی)زیست مواد)، مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)، رفاه اجتماعی، آموزش پزشکی، نانوتکنولوژی پزشکی، تاریخ علوم پزشکی، برنامه ریزی یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی، سلامت سالمندی، فیزیولوژی، علوم تشریحی، تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی، ژورنالیسم پزشکی در مقطع ارشد تحصیل کنند.
وضعیت ادامه تحصیل رشته شنوایی شناسی در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل این دانشجویان تا مقطع دکترا وجود دارد.
بازار کار و آینده شغلی رشته شنوایی سنجی در ایران:
با توجه به جدید بودن رشته شنوایی شناسی در ایران، دارای بازار کار خوبی در همه استان ها، به ویژه شهر های کوچک است. فارغ التحصیلان این رشته با دیگر متخصصان مانند متخصص اطفال، متخصص گوش و حلق و بینی، گفتاردرمانگر، متخصص مغز و اعصاب، رواشناس ارتباط کاری دارند. حیطه کاری این فارغ التخصیلان به ۳ دسته کلی مراکز درمانی، مراکز آموزشی و راه اندازی کلینیک های خصوصی تقسیم می شود. از شرایط لازم برای تاسیس کلینیک های خصوصی شنوایی سنجی می توان به داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر، داشتن سابقه ۶-۴ ساله با توجه مکان تاسیس دفتر اشاره کرد.
وظایف متخصص شنوایی سنجی:
وظایف عمومی شنوایی سنجی شامل معاینه بیماران با مشکلات شنوایی یا مشکلات مربوط به تعادل است. آنها متخصصان بسیار فرهیخته ای هستند که بیمار را بر اساس علائمی که شرح داده شده آزمایش می کنند. پس از انجام آزمایشات، آنها مشکل را تشخیص داده و مناسب ترین روش درمانی را تعیین می کنند. متخصص شنوایی می تواند همچنین در مورد مشکلات احتمالی که ممکن است با استفاده از وسایل موجود برای ناتوانی بیمارپیش آید، راه حل ارائه دهد ، به بیمار و اعضای خانواده آنها مشاوره خواهد داد. متخصصان شنوایی همچنین در صورت تغییر در محدوده شنوایی بیمار ، بررسی های منظم لازم برای تغییر برنامه های درمانی را برای بیماران انجام می دهند. پیشرفت بیمار در سوابق توسط متخصص شنوایی سنجی حفظ می شود.
فرصت های شغلی برای رشته شنوایی سنجی (شنوایی شناسی)
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مدارس نا شنوایان، مراکز بهزیستی، بیمارستان های دولتی و خصوصی، کلنیک ها و درمانگاه های خصوصی یا دولتی، مرکز نگهداری از سالمندان، مراکز مشاوره، مراکز نگهداری از معلولین و کودکان، خانه های بهداشت، دانشگاه ها برای تدریس، کارخانه ها و مراکز صنعتی، پزشک قانونی، شرکت های وارد کننده تجهیزات شنوایی سنجی و سمعک مشغول به کار شوند.
برخی از فارغ التحصیلان این رشته که داری شرایط گفته شده و سرمایه اولیه باشند، به فکر تاسیس کلینیک خصوصی می افتند. این افراد می توانند با اجاره کردن یک مکان و خرید دستگاه های ضروری یک کلینیک تاسیس کنند. طبق بررسی های انجام شده هزینه راه اندازی این مراکز شنوایی شناسی نسبت به مراکز علوم آزمایشگاهی، رادیولوژی و … بسیار کمتر است.
درآمد و حقوق رشته شنوایی سنجی در ایران:
به دلیل تنوع کاری در این زمینه و متفاوت بودن شرایط و ساعت کاری، این کارشناسان دارای میزان دریافتی متفاوتی هستند. افرادی که در بخش های دولتی مشغول به کار می شوند، حقوقی مطابق قانون مدیریت کشوری دریافت می کنند که در حال حاظر حقوق این افراد می تواند مبلغی بین ۲ میلیون تا ۶ میلیون درماه باشد. درآمد افرادی که تمایل به تاسیس کلینیک دارند، با توجه به مکان مرکز، تعداد مشتری و … می تواند مبلغی بالای ۸ میلیون در ماه باشد.
بهترین دانشگاه های ارائه دهنده رشته شنوایی سنجی در ایران:
بهترین دانشگاه های ارائه دهنده رشته شنوایی شناسی در سال ۱۴۰۰ در ایران به ترتیب اولویت عبارت اند از:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی همدان
- دانشگاه علوم پزشکی بابل
بازارکار و آینده شغلی رشته شنوایی شناسی در دنیا
شنوایی شناسی در همه دنیا به عنوان یک انتخاب شغلی خوب شناخته شده است. این حرفه جزء مشاغل کم استرس و با تقاضای زیاد به حساب می آید. با توجه به افزایش جمعیت مسن و شیوع اختلالات شنوایی میزان تقاضا برای این کارشناسان این حرفه به دلیل شناسایی و تشخیص به موقع اختلالات شنوایی در این افراد و نوزادان افزایش پیدا می کند. طبق پیش بینی های انجام شده این حرفه تا سال ۲۰۲۶ رشد ۲۰ درصدی داشته و درآینده حدود ۱۰ هزار شغل برای افراد ایجاد می شود. همچنین این حرفه جزء مشاغل پردرآمد با ساعت کاری کمتر از ۴۰ ساعت در هفته به حساب می آید.
دانشگاه های برتر رشته شنوایی سنجی در دنیا
- دانشگاه وندربیلت
- دانشگاه آیووا
- دانشگاه تگزاس – دالاس
- دانشگاه کارولینای شمالی – چپل هیل
- دانشگاه واشنگتن در سنت
- دانشگاه پیتسبورگ