زبان و ادبیات فارسی

زبان و ادبیات فارسی رشته ای است که با واژه ها سر و کار دارد و از طریق رشته علوم انسانی میتوان به آن راه یافت. از اهدافی که این رشته دنبال میکند میتوان به آشنا کردن دانشجویان با متن های نظم و نثر زبان فارسی و بوجود آوردن مهارت های لازم و آموزش های مناسب اشاره کرد. هدف در این رشته این است که دانشجو بتواند متون فارسی را تدریس کند و یا تحت عنوان کارشناس زبان و ادبیات فارسی در بخش های علمی و فرهنگی فعالیت داشته باشد.

در رشته زبان و ادبیات فارسی طول دوره تحصیل در مقطع کارشناسی حدود ۴ سال است و تعداد ۱۴۸ واحد درسی را خواهند گذراند. این رشته در کارشناسی گرایش خاصی ندارد و عمومی است و دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری می توانند گرایش خاصی را که مد نظر دارند انتخاب کرده و ادامه دهند.

رشته ای که هم اکنون در دانشگاه ها تدریس می شود شامل دو شاخه‌ اصلی‌ زبان‌ فارسی‌ و ادبیات‌ فارسی‌ است. که‌ در قسمت زبان‌ فارسی‌ موارد مرتبط با زبان‌ شناسی‌، دستور زبان‌، اصول‌ نگارش‌ و ویرایش‌ و در قسمت ادبیات‌ به سبک‌شناسی‌، نقد ادبی‌، انواع‌ ادبی‌، تاریخ‌ ادبیات‌، صنایع‌ ادبی‌ من جمله بدیع‌، معانی‌ و بیان‌ و عروض‌ همچنین‌ متون‌ نظم‌ و نثر کلاسیک‌ پرداخته می شود.

برای تحصیل در این رشته باید در رشته ی علوم انسانی تحصیل کرده باشید و کنکور گروه علوم انسانی را شرکت کنید. با شناخت کامل دروسی که در این رشته تدریس می شود میتوانید با اطلاعات بیشتری به انتخاب و تحصیل بپردازید.

 

دروس مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی
دروس عمومی اندیشه اسلامی۱ و ۲ – انسان در اسلام – حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام – فلسفه اخلاق – اخلاق اسلامی – آیین زندگی – عرفان عملی اسلام – انقلاب اسلامی ایران – آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران – اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) – تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی – تاریخی تحلیلی صدر اسلام – تاریخ امامت – تفسیر موضوعی قرآن – تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه – زبان خارجه – جمعیت و تنظیم خانواده – تربیت بدنی۱ و ۲
دروس اصلی نظم۱ ق۱ رودکی و منوچهری – نظم۱ ق۲ فرخی و کسایی – نظم۲ ق۱ رستم و سهراب – نظم۲ ق۲ رستم و اسفندیار – نظم۲ ق۳ سی قصیده ناصرخسرو – نظم۳ ق۱ خاقانی – نظم ۳ ق ۲ مسعود سعد – نظم ۳ ق۳ نظامی – نظم ۴ ق ۱ مثنوی۱ – نظم ۴ ق ۲ مثنوی۲ – نظم ۴ ق۳ منطق الطیر – نظم ۴ ق ۴ حدیقه سنایی – نظم ۵ ق۱ بوستان سعدی – نظم۵ ق ۲ غزلیات سعدی – نظم ۵ ق۳ حافظ ۱ – نظم ۵ ق ۴ حافظ ۲ – نظم ۵ ق ۵ صائب – نثر۱ تاریخ بیهقی – نثر۲ ق۱ سیاست نامه و قابوسنامه – نثر۲ ق ۲ کشف الاسرار – نثر۳ ق۱ کلیله و دمنه۱ – نثر۳ ق۲ کلیله و دمنه۲ و۴ مقاله – نثر۳ ق۳ گلستان سعدی – نثر۴ ق۱ مرصادالعباد –  قرائت عربی ۱ و ۲ و ۳ و۴ و ۵ – قواعد عربی۱ و ۲ و ۳ و ۴ – زبان تخصصی۱ و ۲ – ادبیات معاصر نظم – ادبیات معاصر نثر – متون تفسیری – آشنایی با علوم قرآنی
دروس تخصصی معانی و بیان ۱ و ۲ – مبانی عرفان و تصوف – تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی – تاریخ ادبیات۱ و ۲ و ۳ – سبک‌شناسی۱- نظم – سبک‌شناسی۲- نثر
دروس انتخابی غزلیات شمس – نثر ۵ ق۱ روزبهان و سهروردی – نثر۵ ق ۲ عین القضات – روش تحقیق۲ – کلیات فلسفه اسلامی – مقدمات زبان‌شناسی – انقلاب اسلامی و زمین‌های ادبی آن – انواع ادبی – آشنایی با علوم اسلامی

 

ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی

اگر فردی علاقمند به ادامه تحصیل در این رشته باشد میتواند بعد از دریافت مدرک کارشناسی در آزمون سراسری کارشناسی ارشد شرکت کرده و ادامه تحصیل دهد و پس از تمام شدن درسش جذب مراکز علمی – فرهنگی کشور شود. طول دوره تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در این رشته   ۲٫۵ تا ۳ سال در نظر گرفته شده است که طول هر نیمسال ۱۸ هفته و هر واحد درسی به مدت ۱۷ ساعت در یک نیمسال می باشد.

گرایش های ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی شامل ادبیات حماسی، ادبیات غنایی ادبیات عرفانی و ادبیات تعلیمی است که در بعضی از دانشگاه ها هم گرایش های جدیدی مثل ادبیات تطبیقی، ادبیات کودک و نوجوان و … اضافه شده است.

در مقطع دکتری نیز امکان ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی وجود دارد و در بعضی دانشگاه های کشور تدریس می شود. فارغ‌ التحصیلان می توانند در مراکز علمی و پژوهشی کشور فعالیت کنند یا به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه ها به تحقیق و تدریس در دانشگاه بپردازند.

 

بازار کار، درآمد و حقوق رشته زبان و ادبیات فارسی

بازار کار رشته زبان و ادبیات فارسی بستگی به توانایی و قابلیت فارغ التحصیلان دارد. فارغ التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی بعد از تمام شدن درسشان هم می توانند شغل معلمی را انتخاب کنند و هم میتوانند به عنوان منتقد ادبی یا مترجم و یا در مراکز آموزشی و یا در مراکزی مثل فرمانداری، شهرداری، استانداری و بخشداری به عنوان کارشناس فرهنگی و یا به عنوان شهردار و بخشدار و … نویسنده، فعالیت در چاپ و نشر، ثبت اسناد، ویراستار، کار در کتابخانه ها، اشتغال در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و خلق آثار ادبی، مرکز تولید صدا و سیما،   گویندگی، روزنامه نگاری مشغول به کار شوند.

برای کار در این زمینه بعد از آموزش‌ و پرورش‌، مطبوعات‌ بهترین‌ گزینه برای‌ فعالیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ ادبیات‌ فارسی‌ است‌. بهترین‌ گزینه برای‌ تهیه برنامه‌های‌ ادبی‌ رادیو و تلویزیون‌ و حوزه‌های‌ فرهنگی‌ وزارتخانه‌های‌ مختلف‌ کشور، فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ است. اگر افراد خلاق و پویا هم باشند می‌توانند نویسنده‌، شاعر یا منتقد شوند و در مراکز چاپ‌ و نشر کتاب‌ به‌ عنوان‌ ویراستار و ناظر ادبی‌ در روند چاپ‌ کتاب‌ نقش داشته باشند. بعضا فارغ‌التحصیلان‌ با توجه‌ به‌ ذوق‌ و سلیقه‌ اشان کارهای‌ جالبی انجام‌ می‌دهند که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ شرکت‌ در تألیف‌ فرهنگ‌های‌ مختلف‌ به‌ عنوان‌ پژوهشگر ادبی‌ و فیش‌نویس‌ علمی  و انتخابی‌ دایره المعارف‌ها اشاره‌ کرد.